A) ALFABETO

Alfabeto Nova skribidjas tivoye:

B) VORTEROY

1. Ne ekzistas artikoloy.
2. Substantivoy faridjas per aldono de litero “o” al radiko. Kazoy faridjas per uzado de prepozicioy. Pluralo estas indikita per aldono de litero “y” post substantiva “o”.
3. Adjektivoy faridjas per aldono de litero “a” al radiko. Ili ne xandjidjas lau nombro au kazo, krom se mankas indiko de pluralo (substantivo). Tikaze, adyektivo ricevas plurala finajo “y”. Gradoj de adyektivoy esprimiĝas per “pli” y “pley”.
4. Nombroy kardinala ne deklinacias. Ili estas: un (1), du (2), tri (3), kvar (4), kvin (5), ses (6), sep (7), ok (8), nau (9), dek (10), cent (100), mil (1000). Oni simpla kunmetas dekoy y centoy el nombrovortoy, ekzemple 533 = kvin’cent tri’dek tri. Ordinaloy faridjas per aldono de adyektiva finajo “a” al kardinala, ekzemple un’a, du’a. Obloy faridjas per aldono de finajo “-obl”. Simile, frakcioy aldonas “on”, opoy aldonas “op”. Oni uzas distribua vorto “po” antaŭ nombro, kivoye en “po kvin”.
5. Persona pronomoy estas: mi, vi, li (omnikaze sengenra), xi (ina li), gi (uqa li), dji (ji), ni (imi), ili, oni. Posesiva pronomoy faridjas per aldono de adyektiva finajo “a” al koncerna pronomo.
6. Verboy ne xandjas formo lau nombro au persono, ekz. mi far’as, patro far’as, ili far’as. Formoy de verboy
   1. Nuntempa finajo estas as, ekz. li far’as.
   2. Pasinteca finajo estas is, ekz. li far’is
   3. Venonteca finajo estas os, ekz. li far’os
   4. Subyunktiva finajo estas us, ekz. li far’us
   5. Imperativa finajo estas u, ekz. li far’u
   6. Infinitiva finajo estas i, ekz. far’i
      Estas du formoy de participo, xandjebla au adyektiva, y nexandjebla au adverba.
   7. Aktiva nuntempa participo finidjas per ant, ekz. far’ant’a; far’ant’e
   8. Aktiva pasinttempa participo finidjas per int, ekz. far’int’a; far’int’e
   9. Aktiva venonttempa participo finidjas per ont, ekz. far’ont’a; far’ont’e
   10. Pasiva nuntempa participo finidjas per at, ekz. far’at’a; far’at’e
   11. Pasiva pasinttempa participo finidjas per it, ekz. far’it’a; far’it’e
   12. Pasiva venonttempa participo finidjas per ot, ekz. far’ot’a; far’ot’e
       Omniuy formoy de pasiva faridjas per respektiva formoy de verbo esti y pasiva participo de koncerna verbo; oni uzas prepozicion de au fare por aganto. Ekz. xi est’as am’at’a de omniu’y, “xi estas amata de qiuy”.
7. Verba adyektivoy faridjas kiel substantiva adyektivoy. Omniuy alia tipoy de adverboy havas finajon -e. Komparoy estas kiel kun adyektivoy.
8. [Malestigita]

C) DJENERALA REGULOY

9. Omniu vorto estas legata kiel dji estas skribita. Ne ekzistas silenta literoy.
10. Akcento estas omnitempe sur antaulasta silabo.
11. Kunmetita vortoy faridjas el simpla kunmetado de radikoy, kun pley grava radiko vortfine. Ili estas skribata kiel unu vorto, sed radikoy povas esti disigata per vertikala streketo en simpla verkoy. Gramatika finajoy estas konsiderata kiel sendependa vortoy. Ekz. vapor’xipo faridjas el radikoy, vapor y xip kun finajo substantiva o.
12. Nur unu nea vorto povas aperi en unu subfrazo, dua ne estas permesebla.
13. [Malestigita]
14. Omniu prepozicio havas certan nexandjeblan signifon. Se oni ne scias ekzakte, kiun propozicion oni uzu, oni povas krei tian per aldono de finajo -e al radiko, ekz. li parolis teme milito (“li parolis teme de / pri milito”). Se tia adverba prepozicio ne haveblas, oni povas uzi universalan prepozicion ye.
15. Tiel nomata “fremda” vortoy, t.e. vortoy kiuy multa lingvoy qerpis el sama fonto, ne estas xandjata, krom en skribmaniero. Tamen, derivita formoy faridjas lau normala reguloy. Ekz. teatr’o el “theatrum” sed teatr’a y ne “teatralika”
16. Substantiva finajo -o povas esti ellasata pro belsoneco. Anstatau dji, oni uzu apostrofon.